Er zijn zo’n 20.000 soorten orchideeën in omloop, maar als je ze in Nederland koopt weet je één ding zeker: ze zitten altijd netjes recht in de verpakking. Dat komt omdat er altijd stokken in de pot worden gezet, waar de plant keurig aan vastgebonden wordt. Deze ondersteuning zorgt ervoor dat de plant mooier groeit en ook minder kwetsbaar is bij transport en verkoop.

Het zogenaamde ‘stoksteken’ is echter een tijdrovend en arbeidsintensief proces. Om nog maar niet eens te spreken over de repetitieve handelingen die arbeiders moeten doen. Bij Ter Laak Orchids, de grootste orchideeënkweker in Europa, zijn dagelijks 45 tot 50 mensen bezig met het handmatig plaatsen van stokken, waarbij 300 stokken per stoksteker verwerkt worden. Conculega Opti-flor ziet vergelijkbare uitdagingen; 40% van hun productiemedewerkers besteedt tijd aan het stoksteken, met 200 stokken per uur en aanzienlijke fysieke belasting door repetitief werk.

Stokoud productieproces snakt naar vernieuwing

Ondanks de dagelijkse inzet van een groot team brengt ook de kwaliteit van het handwerk variatie met zich mee. “Het inwerken van nieuwe medewerkers die dit werk doen duurt lang. Het kost tussen de 400 en 600 uur voordat een medewerker goed kan stoksteken. Daarbij moet een collega ook altijd meekijken, wat er weer voor zorgt dat deze minder productie kan draaien,” aldus Marc Grootscholten, operationeel verantwoordelijke van Opti-flor.

Ewald de Koning, Manager Innovatie & Duurzaamheid bij Ter Laak Orchids, deelt dezelfde uitdagingen, doelen en visie voor een geautomatiseerde toekomst. De Koning geeft aan dat ze bij Ter Laak Orchids ook twee algemene doelstellingen op het gebied van innovatie en duurzaamheid hebben. “Op de eerste plaats willen we in 2030 volledig circulair zijn, dus willen we zo duurzaam mogelijk kweken. Daarnaast willen we ook de arbeidsinput verminderen.” Door de stijgende lonen en de uitdagingen bij het vinden van voldoende personeel, ziet het bedrijf automatisering als een manier om deze doelen te bereiken. Bij Ter Laak Orchids werken momenteel veel internationale medewerkers in de productie, voornamelijk uit Oost-Europa, omdat Nederlands personeel schaars is. Automatisering in de productielijn zou Ter Laak dan ook helpen om beide doelen te bereiken.

Alle voorwaarden op een stokje

Om die reden werkten meerdere orchideeënkwekers als concullega’s samen aan een Actieplan met RoboHouse. De orchideeënkwekers zijn door netwerkorganisatie RoboCrops geïntroduceerd bij RoboHouse. De kosten van een dergelijk Actieplan worden gesubsidieerd door het MKBdoet programma van Digitalzh.

Binnen 3 maanden bracht RoboHouse de haalbaarheid en actiepunten in kaart. Na het identificeren en definiëren van het probleem, werden ook de eisen voor een oplossing voor het stoksteken opgehaald bij de telers. En dat waren er nogal wat:

• Het mag de plant en bloemen absoluut niet beschadigen
• Het moet lengtes herkennen en verschillende stokmaten kunnen verwerken
• Het moet de juiste positie bepalen voor de stok, zodat je een mooi eindproduct krijgt
• De oplossing moet voldoende volume kunnen draaien

Het aanbinden van de plant aan de stok werd vooralsnog uit het project gelaten, aangezien de kwekers meer potentie zien in het ‘stokken’. Het aanbinden willen zij vooralsnog handmatig doen. Na het genereren van ideeën en het conceptualiseren ervan, ontwierp RoboHouse ook een daadwerkelijk prototype: een robotarm met vision-technologie. Deze zou in de toekomst eventueel in de productielijn van de telers ingezet kunnen worden. Het stoksteken met robotica zou tevens gebruik maken van geavanceerde (2D of 3D) beeldherkenning en precieze bewegingen.

Een belangrijke mijlpaal in het project is de uitgebreide gebruikerstest op locatie in Delft. Hier konden niet alleen managers, maar ook de stokstekers zelf feedback geven op het prototype. Kritisch, maar ook met veel bewondering werden de handelingen van het prototype beoordeeld. Eén van de stokstekers van Opti-flor is ontzettend enthousiast geraakt: “Op de werkvloer denkt je fantasie hier niet eens aan en om dit dan zo te zien op de testdag…ongelooflijk! Je kan dit echt niet zelf als kweker!”

Met de uitkomsten van de gebruikerstest en de feedback van de telers heeft RoboHouse een passend advies kunnen geven voor de doorontwikkeling van het prototype. Het is vervolgens aan de telers zelf om te bepalen of zij daadwerkelijk de volgende stappen willen zetten tot een volledig werkende oplossing.

Elke dag een stokje beter

Hoewel er voor een daadwerkelijke implementatie nog een aantal hordes te nemen zijn, denken de telers dagelijks al aan de gevolgen van een eventuele doorbraak. Opti-flor zou de technologie direct binnen één van haar ‘tuinen’ implementeren, waarbij ze uiteindelijk met minder personeel via natuurlijk verloop dezelfde productie willen draaien. Ook zien ze kansen om werknemers meer allround te laten worden binnen hun bedrijf, in plaats van alleen maar te laten stoksteken. Voor Ter Laak Orchids zou de focus veel meer op de kernactiviteiten van het kweken zelf komen liggen. “Als we dit voor elkaar krijgen, kunnen we ons veel meer richten op de kwaliteit en innovatie van ons product. Zo kunnen we mensen verrassen met betere en nieuwe planten.”